Diagnostische referentieniveaus in de radiologie

Het Besluit Medische Blootstellingen van 13 februari 2020 vermeldt dat Diagnostische Referentieniveaus (DRN's - DRL's Diagnostic Reference Levels) moeten gebruikt worden in het kader van het optimalisatieproces. In het bijzonder moet er een onderzoek worden ingesteld wanneer deze referentieniveaus stelselmatig worden overschreden.

Periodieke studies worden uitgevoerd voor het bepalen van de DRL’s en bestaan uit het registreren van patiëntdoses voor bepaalde onderzoeken op elk toestel binnen elke dienst.

De gegevens moeten geanalyseerd worden met de hulp van een erkende deskundige in de medische stralingsfysica in het bevoegdheidsdomein van de radiologie. Deze laatste kan eveneens helpen bij het invullen van de formulieren. De resultaten van de analyses moeten gebruikt worden door de diensten met als doel de optimalisatie van de patiëntdosis. Daarvoor worden de mediane doses voor elke type onderzoek op elk toestel vergeleken met de relevante DRL.

De DRL wordt gedefinieerd op basis van het 75e percentiel (P75) van de dosisverdeling voor alle röntgentoestellen, zoals aanbevolen door de Europese Commissie (Radiation Protection 109) en de International Commission on Radiological Protection (ICRP Publication 135). Daarnaast wordt ook een streefwaarde gedefinieerd op basis van het 50e percentiel (P50). De streefwaarde kan als haalbare waarde beschouwd worden voor een standaard patiënt, bij gebruik van moderne beeldvormingstoestellen en een geoptimaliseerd acquisitieprotocol.

Praktische modaliteiten en registratieformulieren

De modaliteiten van de periodieke studies worden bepaald in het technisch reglement van 19 februari 2020 houdende de modaliteiten van de periodieke studies voor de patiënt in radiodiagnose met röntgenstraling en in interventionele radiologie.

Dit technisch reglement bepaalt een jaarlijkse frequentie voor periodieke studies van CT-onderzoeken en een driejaarlijkse frequentie voor periodieke studies van onderzoeken in de conventionele radiologie (met inbegrip van mammografie) en de interventionele radiologie, bij kinderen en volwassenen. De lijsten van onderzoeken voor de periodieke studies zijn opgenomen in bijlage 1 en 2 van het technisch reglement.

Vanaf 1 januari 2022 wordt de periodieke studies voor CT-onderzoeken tot nader bericht opgeschort. Het technisch reglement van 19 februari 2020 werd hiertoe aangepast. De resultaten van de studies, de DRL’s, zijn de laatste jaren relatief stabiel wat ons toelaat om tijdens deze onderbreking en op basis van nieuwe wetenschappelijke evoluties de methodologie te herbekijken.

Het invullen van de formulieren moet toevertrouwd worden aan de persoon/personen die binnen de betrokken dienst verantwoordelijk zijn voor de patiëntendosimetrie.

De registratieformulieren dienen correct gebruikt te worden en uitsluitend in het opgegeven formaat opgeslagen te worden. Een kopie dient via elektronische weg naar het Agentschap gestuurd te worden via het adres patientdose@fanc.fgov.be. Een handleiding voor de invullen van de formulieren is ook beschikbaar.

Bijlage 3 – Conventionele radiologie^New
Bijlage 4 – Interventionele radiologie^New
Bijlage 5 – CT^New
Bijlage 6 – Mammografie^New
Bijlage 7 – Pediatrisch – Conventionele radiologie^New
Bijlage 8 – Pediatrisch – CT^New
Handleiding voor het invullen van de formulieren^New

Wees voorzichtig, ten gevolge van de publicatie van het nieuwe technisch reglement van 19 februari 2020 werden de praktische aspecten aangepast en zijn van toepassing vanaf 1 januari 2021:

de iteraties beginnen op 1 januari en eindigen op 31 december (van hetzelfde jaar voor de CT-onderzoeken, na drie jaren voor de andere types procedures);
voor de CT-onderzoeken bij kinderen en volwassenen moeten de gegevens bij minimum 50 patiënten geregistreerd worden (binnen een periode van 3 maanden) of, als dit aantal niet gehaald kan worden, bij alle patiënten gedurende 3 maanden;
voor de conventionele radiologie kan de DAP uitsluitend bepaald worden met eenheid mGy.cm² ;
voor de interventionele radiologie kan de gecumuleerde DAP uitsluitend bepaald worden met eenheid Gy.cm².