Klinische audits in diensten die gebruik maken van röntgentoepassingen

Sinds 1 september 2019 zijnklinische audits verplicht  voor alle diensten waar er handelingen gebeuren onder de verantwoordelijkheid van een practicus vergund voor het gebruik van röntgentoepassingen voor medische beeldvorming. Dit zijn alle radiologie diensten en alle connexe diensten waar gebruik wordt gemaakt van röntgentoepassingen. In een eerste fase zijn enkel zelfevaluaties een verplichting (link).

De zelfevaluaties moeten minimaal tweejaarlijks uitgevoerd worden volgens de criteria beschreven in het B-QUAADRIL dat opgesteld werd door BELMIP. Deze criteria kan u hier vinden.

Er zullen informatiesessies georganiseerd worden rond de klinische audits m.b.t. röntgentoepassingen voorzien. Indien u op de hoogte wilt gehouden worden over de planning van de informatiesessies kan u ons uw gegevens bezorgen via deze link: https://forms.gle/e68k7mNTa614nN7Q9.

Hieronder vindt u enkele veel gestelde vragen rond klinische audits. Indien u nog vragen heeft bij het uitvoeren van klinische audits, kunt u ons contacteren via medicalexposures@fanc.fgov.be met vermelding van “klinische audit” in het onderwerp van uw e-mail..

Vraag en antwoord

Welke diensten moeten deelnemen?

Moeten privépraktijken van arts-specialisten (bijvoorbeeld orthopedisten, gynaecologen, …) deelnemen aan de audits?

Ja, indien er gebruik wordt gemaakt van röntgenstraling moeten deze praktijken deelnemen. Indien men enkel röntgenonderzoeken voorschrijft, moet er geen klinische audits plaatsvinden.

Moeten kabinetten van huisartsen deelnemen aan de audits?

Ja, indien er gebruik wordt gemaakt van röntgenstraling moeten deze kabinetten deelnemen. Indien men enkel röntgenonderzoeken voorschrijft, moet er geen klinische audits plaatsvinden.

Moeten kabinetten of diensten tandheelkunde deelnemen aan de audits?

Kabinetten of diensten tandheelkunde waar enkel tandartsen werken dienen niet deel te nemen aan de klinische audits. Diensten tandheelkunde waar beeldvorming gebeurt onder de verantwoordelijkheid van een radioloog of een stomatoloog (die vergund is als arts, voor het gebruik van röntgenstaling voor medische diagnose) dienen wel deel te nemen aan de klinische audits.

Moeten diensten stomatologie deelnemen aan de audits?

Diensten stomatologie waar beeldvorming gebeurt onder de verantwoordelijkheid van een stomatoloog (die vergund is als arts, voor het gebruik van röntgenstaling voor medische diagnose) of bijvoorbeeld een radioloog dienen deel te nemen aan de klinische audits.

Zijn de klinische audits volgens B-QUAADRIL eveneens van toepassing op diensten nucleaire geneeskunde met een SPECT-CT of PET-CT?

Indien de CT-beelden in het kader van hybride beeldvorming geprotocolleerd worden door een radioloog, dan dient dit deel van het proces (onder andere de verslaglegging) geauditeerd te worden binnen de audit van de dienst radiologie (aan de hand van de criteria in B-QUAADRIL).

Een CT voor lokalisatie of attenuatiecorrectie valt onder de procedures van de dienst nucleaire geneeskunde en dient geauditeerd te worden binnen de audit van de dienst nucleaire geneeskunde.

Samenwerking tussen verschillende diensten

Kunnen verschillende diensten samen een audit doen?

Neen, elke dienst moet apart geauditeerd worden.
Bijvoorbeeld: voor het operatiekwartier mogen de kwaliteitscriteria die de installatie, infrastructuur, apparatuur en toestellen betreffen wel gemeenschappelijk afgetoetst worden voor alle chirurgen die dit operatiekwartier gebruiken.

De overige kwaliteitscriteria betreffen de dienst zelf (bijvoorbeeld criteria m.b.t. personeel, informatie aan de patiënt, voorbereiding en nazorg, verslaglegging,...). Het aftoetsen van deze criteria moet per dienst gebeuren.

Wie dient een /audit uit te voeren bij gedeeld gebruik van radiologische apparaten (bijvoorbeeld een C-boog in een operatiekwartier)?

De vereisten die enkel handelen over de toestellen kunnen eenmaal afgetoetst worden voor alle diensten die gebruik maken van de desbetreffende apparatuur.

Bijvoorbeeld: voor het operatiekwartier mogen de kwaliteitscriteria die de installatie, infrastructuur, apparatuur en toestellen betreffen wel gemeenschappelijk afgetoetst worden voor alle chirurgen die dit operatiekwartier gebruiken.

De overige kwaliteitscriteria betreffen de  dienst zelf (bijvoorbeeld criteria m.b.t. personeel, informatie aan de patiënt, voorbereiding en nazorg, verslaglegging,...). Het aftoetsen van deze criteria moet per dienst gebeuren.

Wat wordt er verstaan onder een dienst?

Voor wat betreft ziekenhuizen:

  • een ziekenhuisdienst die onder een specifieke kenletter wordt erkend;
  • een medisch-technische dienst;
  • een zware medisch-technische dienst;
  • een dienst die alsdusdanig wordt aangeduid in het medisch reglement van de inrichting.

Voor wat betreft de andere inrichtingen: een entiteit die als een dienst wordt beschouwd binnen de inrichting.

Kunnen verschillende diensten samenwerken aan een kwaliteitssysteem of voor het opstellen van documentatie?

Ja, voor een kwaliteitssysteem en het opstellen van documentatie (bijvoorbeeld het uitschrijven van procedures) is samenwerking mogelijk.

Organisatie en rapportering

Naar wie moet ik mijn zelfevaluatierapport opsturen ?

Het zelfevaluatierapport is voor eigen gebruik van de dienst en dient dus niet opgestuurd te worden naar het FANC of een andere overheidsinstelling. Het rapport vormt de basis voor de volgende zelfevaluatie, een interne audit en/of een externe audit.

Vervangen klinische audits inspecties?

Inspecties en klinische audits zijn fundamenteel verschillend. De basis, outcomes, organisatie en de samenstelling van de teams verschillen bij inspecties t.o.v. klinische audits.

Onderstaande tabel vat de verschillen tussen inspectie en audit samen:

Inspectie Audit
Basis Wetgeving en regelgeving Standaarden en goede praktijk
Outcome Vereisten en handhaving Aanbevelingen en suggesties
Organisatie Wettelijk mandaat Peer review systemen
Teams Inspecteurs en adviseurs Zorgprofessionals

Bij  inspecties kan geverifieerd worden of audits uitgevoerd worden, maar de inhoud zelf wordt niet onderzocht.

Wat is het verschil tussen  een klinische audit en een accreditatie/certificering?

Klinische audit is een gestructureerde en systematische beoordeling van medisch-radiologische procedures met als doel het verbeteren van de kwaliteit en de outcome van de patiëntenzorg. Hierbij worden medische-radiologische praktijken, procedures en resultaten afgetoetst aan standaarden voor goede praktijk. In functie van de bevindingen worden verbeterpunten gedefinieerd en worden verbeteracties uitgevoerd. Dit volgt de plan-do-check-act (PDCA) cyclus.

Accreditatie heeft eveneens tot doel om de kwaliteit van zorg te toetsen aan de hand van normen. Er zijn echter belangrijke verschillen. Bij accreditatie wordt aan de hand van een extern onderzoek nagegaan of de inrichting voldoet aan een lijst standaarden. Hierbij kan de inrichting al dan niet slagen voor de accreditatie en een label of certificaat behalen. Dit label of certificaat wordt hierbij toegekend door een extern orgaan.

Kan een klinische audit uitgevoerd worden aan de hand van een software pakket?

Het gebruik van een softwarepakket kan u helpen bij het registeren en opvolgen van de antwoorden en acties die horen bij bepaalde criteria uit het B-QUAADRIL.
Een klinische audit is echter meer dan het afvinken van criteria. Klinische audits evalueren systemen en processen binnen een dienst. Dit onderdeel kan niet geautomatiseerd worden binnen een softwarepakket.

Praktische vragen bij het aftoetsen van de criteria

Indien een criterium niet van toepassing is op mijn dienst, wat dien ik dan in te vullen?

Indien een kwaliteitscriterium niet van toepassing is op uw dienst (bijvoorbeeld omdat een bepaalde modaliteit niet beschikbaar is), dan dient u bij dit criterium “Niet Van Toepassing” aan te duiden. Hierbij moet echter steeds schriftelijk gemotiveerd worden waarom in de kolom “opmerkingen”.

 

Laatst aangepast op: 13/02/2024