Gebeurtenissen in België, ingedeeld op de INES-schaal, van de laatste 12 maanden

De INES-schaal (International Nuclear and Radiological Event Scale, Internationale schaal van nucleaire gebeurtenissen) is een internationale schaal die toelaat de ernst van een gebeurtenis waarbij bronnen van ioniserende stralen betrokken zijn, gemakkelijker te situeren. Ze bestaat reeds meer dan 25 jaar en wordt internationaal gebruikt.

De INES-schaal is enkel te beschouwen als een hulpmiddel voor de communicatie naar het publiek en de media om de ernst van een nucleaire gebeurtenis qua veiligheid eenvoudiger te kunnen situeren.

De INES-schaal is dus geen middel om de veiligheid van een nucleaire installatie te evalueren en mag dus ook niet gebruikt worden om de veiligheid van verschillende installaties in eigen land of buitenland te vergelijken.

Datum	Inrichting	Niveau	Beschrijving
2025-10-22	Industriële radiografie	1	Op 22 oktober 2025 werden twee industrieel radiologen per ongeluk blootgesteld aan straling tijdens een controle van lasnaden aan een trein-wagon in onderhoud. Ze gebruikten een X-stralentoestel dat nog aanstond terwijl ze het toestel aan het positioneren waren. Uit een reconstructie in aanwezigheid van het FANC bleek dat het toestel ongeveer vier minuten actief was. Eén van de radiologen hield zijn handen daarbij gedurende zo’n twintig seconden vlak bij de stralingsbundel. Hun meettoestellen (dosimeters) functioneerden niet correct, waardoor de blootstelling niet meteen werd opgemerkt. Ook het rode waar- schuwingslicht dat aangaf dat het toestel actief was, werd niet gezien. De ene radioloog liep een stralingsdosis van ongeveer 10 mSv op. Er worden nog bijkomende metingen uitgevoerd om de dosis aan de handen precies te bepalen. Beide radiologen worden medisch opgevolgd. De bevolking en het leefmilieu liepen geen enkel risico. Het FANC neemt maatregelen om te voorkomen dat dergelijke incidenten zich opnieuw voordoen. Het incident is voorlopig ingedeeld op niveau 1 van de INES-schaal. De definitieve inschaling gebeurt wanneer het resultaat van de extra metingen gekend is.
2025-10-01	SCK CEN	1	Tijdens het laden van de BR2- onderzoeksreactor stelde nucleair onderzoekscentrum SCK CEN een probleem vast met een van de meetketens – een set meettoestellen die de reactor opvolgen. SCK CEN stopte de activiteit onmiddellijk en meldde het probleem aan het FANC. Twee andere meetketens werkten wel correct, waardoor er geen risico was voor mens of milieu. De gebeurtenis vertoont gelijkenis met de gebeurtenis op 27 juni 2025, maar betreft een andere meetketen en trad ook op tijdens een ander moment van de heropstart. Het FANC voert naar aanleiding van deze melding een inspectie uit.
2025-09-29	SCK CEN	1	Na bestraling in de BR2-onderzoeksreactor werd een ¹⁴⁰La-bron getransporteerd naar een afnemer in Frankrijk. Bij de ontvangst stelde de afnemer vast dat de activiteit van de bron hoger was dan de maximaal toegelaten limiet voor het gebruikte type verpakking. Het transport zelf is veilig verlopen en de ontvanger beschikte over de nodige voorzieningen om de bron veilig te behandelen. Er zijn geen gevolgen geweest voor mens of milieu. Het SCK CEN onderzoekt de omstandigheden van het voorval om herhaling te vermijden. Het FANC zal in dit kader nog een inspectie uitvoeren. De gebeurtenis wordt ingeschaald op niveau 1 van de INES-schaal (International Nuclear and Radiological Event Scale): een kleine anomalie zonder gevolgen voor de veiligheid.
2025-06-29	SCK CEN	1	Na een geplande reiniging van een koelwatersysteem van de BR2-onderzoeksreactor van nucleair onderzoekscentrum SCK CEN werd het radioactieve afvalwater tijdelijk opgeslagen in een tank, in afwachting van de afvoer naar afvalverwerkingsbedrijf Belgoprocess. Vooraleer het afvalwater kon worden afgevoerd, werd een lek vastgesteld. Dat verergerde snel, waardoor bijna het volledige volume afvalwater terechtkwam in een speciaal daarvoor voorziene betonnen inkuiping. Daardoor ontstonden er geen risico’s of gevolgen voor mens of milieu. Vrij snel daarna kon het afvalwater alsnog worden verpompt naar Belgoprocess, en inmiddels is de tank hersteld. Het FANC voerde naar aanleiding van de melding een reactieve inspectie ter plaatse uit.
2025-06-27	SCK CEN	1	Tijdens een test in aanloop naar de heropstart van de BR2-onderzoeksreactor stelde nucleair onderzoekscentrum SCK CEN een probleem vast met een van de meetketens – een set meettoestellen die de reactor opvolgen. SCK CEN stopte de test onmiddellijk en meldde het probleem aan het FANC. Twee andere meetketens werkten wel correct, waardoor er geen risico was voor mens of milieu. Het FANC voerde naar aanleiding van de melding een reactieve inspectie ter plaatse uit.
2025-04-27	Tihange 1	1	Tijdens het opstarten van kernreactor Tihange 1 werd een tijdelijke afwijking vastgesteld in de verdeling van het vermogen binnen de reactorkern. De situatie bleef enkele minuten langer dan toegestaan buiten de normale grenzen, maar werd snel onder controle gebracht. De afwijking werd geclassificeerd als niveau 1 op de INES-schaal: een kleine technische fout zonder gevolgen voor mens of milieu.
2024-11-29	Algemeen Ziekenhuis (AZ) Groeninge	1	Bepaalde medische aandoeningen kunnen worden behandeld door het toedienen van een hoge activiteit van een radioactieve stof aan de patiënt. In sommige gevallen is het noodzakelijk dat de patiënt wordt gehospitaliseerd in een hiervoor vergunde en uitgeruste kamer. Deze hospitalisatie is noodzakelijk om het milieu en/of de mensen in de omgeving van de patiënt te beschermen tegen de risico’s van ioniserende stralen. Op 29 november stelde AZ Groeninge op verschillende plaatsen in het ziekenhuis lekken vast. Deze ontstonden door een verstopping in het afvoersysteem dat het sanitair van de kamers, waar behandelde patiënten met een radioactieve stof verblijven, verbindt met de opslagvaten. Hierdoor kwam een beperkte hoeveelheid radioactieve vloeistof in diverse lokalen en ruimten terecht. De gelekte vloeistof werd opgeruimd. Dit incident had geen gevolgen voor werknemers, bevolking of milieu. Het FANC deelt dit incident in op het niveau 1 van de INES-schaal aangezien een soortgelijk incident zich 2 jaar geleden eveneens heeft voorgedaan in het ziekenhuis. Het FANC volgt de correctieve en preventieve maatregelen op die AZ Groeninge zal treffen om gelijkaardige incidenten in de toekomst te voorkomen.