De Ministerraad besliste op 18 november 2016 om een Task Force op te richten tussen de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen (hierna verkort “NIRAS”) en het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (hierna verkort “FANC”) teneinde gevolg te geven aan de zevende aanbeveling van de IRRS-missie in België van het IAEA (december 2013). Deze aanbeveling had met name tot doel om de respectievelijke bestaande bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de NIRAS en het FANC te evalueren en om hiertussen een duidelijke scheiding te verzekeren. De Task Force FANC-NIRAS bezorgde op 19 juni 2017 haar rapport dat een aantal verbeteringsvoorstellen bevat van het regelgevend kader op dit vlak, in het bijzonder wat het acceptatiesysteem voor radioactief afval betreft.
Het gedeelte van deze verbeteringsvoorstellen die het FANC betreffen en een aanpassing van de wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en betreffende het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (hierna verkort “FANC-wet”) vereisen, worden geïntegreerd in dit wetsontwerp. De verbeteringsvoorstellen die de NIRAS betreffen en een wijziging vereisen van artikel 179 van de wet van 8 augustus 1980 betreffende de budgettaire voorstellen 1979-1980 zijn opgenomen in een wet van 7 november 2021. Beide wetten zijn op elkaar afgestemd.
Algemene toelichting
Het voornaamste doel van deze wet die op 1 mei 2022 in werking treedt bestaat erin om duidelijk af te bakenen wat de rol van het FANC is in het acceptatiesysteem voor radioactief afval, in het bijzonder met betrekking tot de algemene regels en de acceptatiecriteria, en om daarvoor de nodige wettelijke basis te scheppen, rekening houdende met de verbeteringsvoorstellen uit het rapport van de Task Force FANC-NIRAS.
In concreto betreft het de toekenning van twee nieuwe bevoegdheden aan het FANC, en de invoering van een verplichting tot kennisgave aan de NIRAS.
Het FANC wordt bevoegd om:
- een bindend advies te verstrekken aan de NIRAS met betrekking tot haar voorstel van algemene regels;
- de door de NIRAS opgemaakte nieuwe acceptatiecriteria of wijzigingen aan bestaande acceptatiecriteria te onderzoeken.
Daarnaast zal het FANC de NIRAS in kennis stellen van de onverenigbaarheden die het vaststelt tussen het radioactief afval dat een exploitant produceert, vervaardigt, bezit en/of waarvoor hij verantwoordelijk is en de voor dat afval door de NIRAS opgestelde acceptatiecriteria.