2e van 7 Belgische kernreactoren definitief stilgelegd
In de nacht van 31 januari op 1 februari 2023 werd kernreactor Tihange 2 definitief stilgelegd. Na Doel 3 in september 2022 is dit de tweede van de zeven Belgische kernreactoren die niet langer elektriciteit zal produceren. De definitieve stopzetting gebeurde onder toezicht van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) en is in alle veiligheid verlopen.
Audrey Hermans en Cédric Nazé staan als nucleair inspecteurs bij het FANC in voor het toezicht op de veiligheid op de site van Tihange. Zij waren erbij toen de reactor werd stilgelegd: “De definitieve stillegging van Tihange 2 verliep net zoals een gebruikelijke uitschakeling voor onderhoud. Op emotioneel vlak was het echter een zeer bijzondere stop voor de site van Tihange, omdat hij het einde van 40 jaar exploitatie van reactor 2 inluidde. Alles verliep vlot, de procedures werden correct gevolgd en de reactor werd veilig stilgelegd. Het FANC en zijn technisch filiaal Bel V zullen voortaan toezicht houden op de twee andere operationele reactoren op de site en op de voorbereidende activiteiten voor de ontmanteling van Tihange 2.”
Zes maanden eerder diende ENGIE Electrabel een zogenaamde ‘stopzettingsmelding’ in bij het FANC. Die beschrijft de werkzaamheden die zullen worden uitgevoerd om de ontmanteling voor te bereiden. De ontmanteling van kernreactoren is nieuw voor ons land en vormt een grote uitdaging, maar België heeft wel al ervaring met de ontmanteling van andere nucleaire installaties, waaronder die op de voormalige sites van FBFC International en Belgonucleaire en de onderzoeksreactoren Thetis (UGent) en BR3 (SCK CEN). De ontmanteling van kernreactoren is natuurlijk van een heel andere orde, maar het FANC is er zich al jaren grondig op aan het voorbereiden.
Veiligheidsaspecten
De verbruikte splijtstof vertegenwoordigt meer dan 99% van de radiologische inventaris van een kerncentrale. Daarom daalt het radiologische risico voor de omgeving aanzienlijk van zodra de reactor stilligt en de verbruikte splijtstof uit het reactorvat is verwijderd. Daarna wordt de splijtstof tijdelijk opgeslagen en gekoeld in de splijtstofdokken. Een tweede belangrijke vermindering van het risico doet zich voor tijdens het eigenlijke ontmantelingsproces, wanneer hoogradioactieve materialen – zoals de interne delen van het reactorvat – worden verwijderd.
Het FANC ziet toe op de veiligheid tijdens het volledige stopzettings- en ontmantelingsproces. Het voert zowel veiligheidsanalyses als inspecties ter plaatse uit. De ontmantelingsvergunning is het belangrijkste controlemiddel. Tijdens het vergunningsproces wordt elke geplande handeling namelijk onderworpen aan een risicoanalyse en een effectbeoordeling. Vervolgens wordt ook ter plaatse gecontroleerd of de getroffen veiligheidsmaatregelen aan de verwachtingen voldoen.
Volgende stappen
Tussenin de stopzetting van de installatie en de publicatie van de ontmantelingsvergunning is er een overgangsperiode, de zogenaamde ‘postoperationele fase’. Die fase zal naar verwachting ongeveer vier jaar duren voor Tihange 2. Gedurende de postoperationele fase blijft ENGIE Electrabel werken onder zijn exploitatievergunning. Met de goedkeuring van de stopzettingsmelding geeft het FANC toestemming om de voorbereidingen voor de ontmanteling te starten. Voor alle echte ontmantelingsactiviteiten moet ENGIE Electrabel wachten op zijn ontmantelingsvergunning. Gebouwen op de site die geen verband houden met de nucleaire activiteiten, zoals administratieve gebouwen, mogen uiteraard al eerder worden afgebroken.
De ontmantelingsfase zal naar verwachting, gebaseerd op soortgelijke projecten in het buitenland, ongeveer 15 jaar duren. Na de ontmanteling van de verschillende reactoren op de site van Tihange zal het FANC nagaan of het terrein volledig vrij is van radioactieve besmetting zodat het kan worden vrijgegeven en eventueel voor andere doeleinden kan worden gebruikt.
Meer info: Stopzetting van de activiteiten en ontmanteling van de Belgische kerncentrales