Jaarlijks meten zo’n 3.000 gezinnen in België het radongehalte bij hen thuis. Radon is een radioactief gas dat in de natuur voorkomt, voornamelijk in rotsachtige bodems. In de openlucht is het ongevaarlijk, maar wanneer het zich in binnenruimtes opstapelt, kan het op termijn leiden tot gezondheidsproblemen, namelijk longkanker. In de meeste gevallen kan een verhoogd radongehalte vrij eenvoudig worden opgelost, aan de hand van ventilatie bijvoorbeeld.
Daarom roept het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) de Belgen jaarlijks op 1 oktober op om bij hen thuis een radonmeting uit te voeren. Bij de start van de herfstperiode blijven ramen en deuren namelijk vaker gesloten, waardoor er minder ventilatie in huis is.
Rotsachtige bodems komen in ons land het vaakst voor in Wallonië, wat maakt dat daar van nature meer radon aanwezig is. Toch komt het ook op andere plaatsen, soms zeer lokaal, voor. Het FANC houdt al meer dan tien jaar meetgegevens bij en publiceert die online op een interactieve kaart. Zo kunnen mensen eenvoudig checken of hun (toekomstige) woning in een radonrisicogebied ligt. Naarmate meer mensen het radongehalte in hun woning meten, beschikt het FANC over meer gedetailleerde informatie en wordt de kaart steeds accurater.
Mogelijke oplossingen
Het FANC blijft mensen dan ook aansporen om een radondetector te bestellen, die gedurende drie maanden in huis te plaatsen en vervolgens terug te sturen voor analyse door een labo. Een radondetector bestellen kan op www.radonactie.be en kost 15 euro, analyse inbegrepen.
Als uit de resultaten blijkt dat de radonconcentratie te hoog ligt, zijn er verschillende mogelijke oplossingen, gaande van een betere verluchting door regelmatig ramen en deuren open te zetten tot meer ingrijpende maatregelen als de installatie van een permanent draaiend mechanisch ventilatietoestel.
De keuze voor een bepaalde oplossing hangt af van de ernst van het probleem. Als de radonconcentratie slechts licht verhoogd is, ontvangen inwoners een brochure met eenvoudige maatregelen die ze zelf kunnen treffen. Blijkt uit de metingen dat het gaat om een sterk verhoogde radonconcentratie, dan gaat het FANC of één van de partners ter plaatse om advies op maat te geven.
Het is aangeraden om iedere tien jaar opnieuw een radontest te doen, omdat de omstandigheden in en rond een woning in de loop van de tijd kunnen veranderen, door bijvoorbeeld verbouwingen die de ventilatie beïnvloeden of bodemwerken in de buurt.
Nood aan feedback
Hoewel het FANC intussen een goed beeld heeft van de regio’s waar radon het vaakst voorkomt, is er weinig bekend over wat bewoners nadien met die informatie doen. Over ingrijpende oplossingen, zoals de installatie van een ventilatiesysteem, beschikt het FANC doorgaans wel over gegevens, omdat het in die gevallen meestal zelf betrokken is bij de remediëring. Maar voor eenvoudige anti-radonmaatregelen ontbreekt vaak zicht op de toepassing ervan.
Daarom legt het FANC dit jaar de nadruk op remediëring en roept het bewoners op om het radongehalte in hun woning niet alleen te meten, maar ook daadwerkelijk met de resultaten aan de slag te gaan én feedback te geven. Hebben ze de aanbevelingen opgevolgd? Welke maatregelen hebben ze genomen om de radonconcentratie te verlagen? Of waarom werden bepaalde aanbevelingen niet uitgevoerd (bijvoorbeeld gebrek aan urgentiegevoel, een als laag ingeschat risico, kosten of praktische bezwaren)?
Alle feedback is welkom via radon@fanc.fgov.be.
Deze informatie is essentieel om mensen in risicogebieden nog gerichter te kunnen waarschuwen en ondersteunen. Bovendien kan het FANC met deze inzichten in toekomstige campagnes beter inspelen op ervaren drempels en zo meer mensen aanzetten tot actie.
Meer weten?
Websites en brochures
• www.radonactie.be
• www.fanc.fgov.be/radon
• www.radonatwork.be
• Brochure ‘Radon in 10 vragen’