Gisteravond werd kernreactor Doel 1 definitief stilgelegd. Een nucleair inspecteur van het FANC was daarbij aanwezig om toezicht te houden op het stopzettingsproces. Hij bevestigt dat alles veilig is verlopen.
Op 15 februari 1975 startte de industriële elektriciteitsproductie in Doel 1, de eerste kernreactor in ons land. In 2003 besliste de regering via de wet op de kernuitstap dat reactor Doel 1 op zijn 40e verjaardag – 15 februari 2015 – uit dienst zou worden genomen. Toen het zover was, besliste de toenmalige regering echter om Doel 1 – net zoals Doel 2 en Tihange 1, kernreactoren van dezelfde generatie – nog tien jaar langer te laten draaien. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) maakte een veiligheidsanalyse voor die verlengde uitbatingstermijn en legde een aantal belangrijke verbeteringswerken op aan uitbater ENGIE Electrabel, zodat de drie reactoren op een veilige manier tot hun 50e verjaardag konden meegaan.
Die 50e verjaardag valt voor Doel 1 vandaag, op 15 februari 2025, en dus werd de reactor gisteravond definitief van het elektriciteitsnet gekoppeld. Technisch is er geen verschil met een gebruikelijke uitschakeling voor onderhoud, alleen wordt de reactor na de definitieve stop niet meer opnieuw ingezet om elektriciteit te produceren.
Stopzetting & ontmanteling
Het traject van de definitieve stillegging van een kernreactor begint bij de ‘stopzettingsmelding’, een document dat de uitbater van de reactor voor goedkeuring bezorgt aan het FANC en dat heel gedetailleerd beschrijft welke activiteiten er na de stop precies zullen worden uitgevoerd om de installatie voor te bereiden op de uiteindelijke ontmanteling. Zo wordt de verbruikte splijtstof bijvoorbeeld uit het reactorvat gehaald en gekoeld in de splijtstofdokken, waardoor het radiologisch risico voor de omgeving al snel aanzienlijk daalt. Daarnaast wordt het bedrijfsafval verwijderd en worden leidingen die niet langer nodig zijn grondig gespoeld en leeggemaakt. Al die voorbereidende werkzaamheden nemen ongeveer vijf jaar in beslag.
Intussen dient de uitbater ook de aanvragen in voor de nodige ontmantelingsvergunningen, zowel op federaal (FANC-bevoegdheid) als op regionaal vlak (gewestelijke bevoegdheid). Pas wanneer alle vergunningen zijn verleend, kunnen de eigenlijke ontmantelingswerken van start gaan. Die duren op hun beurt nog eens ongeveer vijftien jaar.
Eerder werden ook al reactoren Doel 3 (in 2022) en Tihange 2 (in 2023) definitief van het elektriciteitsnet gekoppeld. Die reactoren zitten momenteel volop in de fase waarin ze worden voorbereid op ontmanteling. Nu zijn er in België nog vier kernreactoren operationeel: Doel 2 en Doel 4 in Vlaanderen en Tihange 1 en Tihange 3 in Wallonië. In
het najaar van 2025 zullen ook Tihange 1 en Doel 2 definitief uit dienst worden genomen. De uitbatingstermijn van Doel 4 en Tihange 3 werd met tien jaar verlengd, tot 2035.
Tweelingreactoren
Doel 1 volgt een ietwat ander traject dan de andere reactoren, omdat Doel 1 en 2 zogenaamde ‘tweelingreactoren’ zijn, wat betekent dat ze bepaalde componenten delen. Zo hebben ze heel wat gemeenschappelijke veiligheidssystemen en hebben ze een gedeelde controlezaal en machinezaal. De komende weken worden de eerste stopzettingsactiviteiten voor Doel 1 aangevat. Doordat Doel 2 nog tot 30 november 2025 blijft draaien, zal een deel van de stopzettingsactiviteiten pas gebeuren wanneer allebei de reactoren niet meer in gebruik zijn.
>> Meer info: Stopzetting van de activiteiten en ontmanteling van de Belgische kerncentrales