Incident bij IBA geklasseerd op INES-niveau 1

Op maandag 6 maart 2017 voerden werknemers van het bedrijf IBA, actief in de productie van cyclotrons die dienen voor de productie van radioactieve isotopen, testen uit op een cyclotron in een bunker. Tijdens deze testen stelde een operator vast dat de geprogrammeerde besturing (PLC) van de te testen versneller aangaf dat de deur van de bunker gesloten was, terwijl deze fysiek open stond.

De operator informeerde daarop de dienst fysische controle. Na onderzoek stelde de dienst fysische controle vast dat er een omleiding was geplaatst op het niveau van de beveiliging van de versneller, waardoor de foutmelding van de deur omzeild kon worden. De omleiding werd dan opgeheven en de beveiligingsfuncties werden getest. De dienst fysische controle meldde deze anomalie niet aan de veiligheidsautoriteiten (FANC en Bel V).

Op maandag 20 maart 2017 werd de anomalie gemeld aan een ander lid van de dienst fysische controle, die op zijn beurt het FANC en Bel V verwittigde. De veiligheidsautoriteiten eisten de onderbreking van de activiteiten in deze bunker, totdat de oorzaak van de anomalie duidelijk was. Op dinsdag 21 maart 2017 werd de oorzaak van het probleem duidelijk geïdentificeerd. Nadat IBA de nodige maatregelen had genomen opdat deze gebeurtenis zich nooit meer zou voordoen, gaven het FANC en Bel V de toestemming om de activiteiten in deze bunker te hernemen.

Onderzoeken toonden aan dat de eerste barrière van de beveiliging defect was (de besturing ontving geen enkele indicatie over de toestand van de deur, waardoor de operatoren de testen niet konden verder zetten) en dat er rond 6 februari een omleiding werd ingevoerd op het niveau van de beveiliging om zo de foutmelding van de deur te kunnen omzeilen. 
Later, rond 20 februari, werd de defecte beveiligingsbarrière vervangen door een nieuwe, maar de omleiding bleef intact. Sindsdien ontving het systeem voortdurend de informatie dat de deur van de bunker dicht was, zelfs wanneer deze fysiek open kon staan.

Deze anomalie zou echter in geen enkel geval tot een accidentele bestraling van het personeel mogen leiden, aangezien de beveiliging die de productie van de straalbundel beheert operationeel bleef.

Hoewel deze gebeurtenis geen enkele impact had op de gezondheid van de werknemers, de bevolking of het leefmilieu, werd dit geklasseerd op niveau 1 van de INES-schaal, voornamelijk om redenen in verband met de veiligheidscultuur. 
INES (International Nuclear Event Scale) is een communicatie-instrument dat toelaat om de ernst van een gebeurtenis met ioniserende straling begrijpelijk voor te stellen. Deze schaal telt zeven niveaus, gaande van 1 (anomalie) tot 7 (zwaar ongeval).