In augustus 2023 was een medewerker van het British Museum in Londen verantwoordelijk voor de verdwijning, diefstal en beschadiging van meer dan 1.500 museumstukken. Nog dichter bij huis stal beroepsmilitair Jürgen Conings in 2021 wapens uit de kazerne van Leopoldsburg, waarna werd gevreesd voor aanslagen op een aantal doelwitten. Het zijn allebei voorbeelden van insider threats, waarbij iemand een organisatie of bedrijf van binnenuit schade toebrengt. Dat hoeft niet per se bewust te gebeuren. Er kan ook door anderen misbruik worden gemaakt van de geautoriseerde toegang van werknemers. Uiteraard is ook de nucleaire sector uiterst waakzaam voor dergelijke interne dreigingen. Zo liep het oliereservoir van de stoomturbine van kernreactor Doel 4 in augustus 2014 leeg nadat iemand de kraan had opengedraaid. Omdat insider threats wereldwijd een van de belangrijkste beveiligingsuitdagingen voor de sector vormen, worden op structurele basis internationale kennis en ervaringen uitgewisseld.
Samen met de Amerikaanse NNSA (National Nuclear Security Administration) neemt het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) al jaren een voortrekkersrol op in de strijd tegen insider threats. Beide partners organiseerden van 5 tot 7 maart 2024 een internationaal symposium in Brussel, waaraan landen uit alle continenten deelnamen. Bedoeling was nog meer landen te sensibiliseren en aan te moedigen om zich aan te sluiten bij de groep landen die actief werken rond de problematiek van interne dreigingen. In 2019 vond een eerste editie van het symposium plaats. Toen namen 52 landen eraan deel. Voor deze tweede editie hadden 65 landen zich ingeschreven. In de vijf jaar tussen beide symposia ontwikkelden de deelnemende landen tal van oefeningen, opleidingen en praktische tools waarvan elk land gebruik kan maken om zijn nucleair beveiligingsregime te versterken.
Steeds meer landen nemen actieve rol op
Er zijn nog altijd nieuwe landen die zich officieel engageren om iets te doen tegen insider threats, waaronder Slowakije, dat er in september 2023 bij kwam, en Litouwen, dat een week voor het symposium nog het toetredingsdocument ondertekende. Niet enkel internationale organisaties als Interpol, maar ook regionale politiediensten tonen intussen interesse voor het onderwerp. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden hecht veel belang aan de thematiek en nam daarom zelf ook deel aan het symposium. “Als voorzitter van de Raad van de Europese Unie heeft België momenteel een grotere impact op de Europese agenda en heeft ons land de kans om de samenwerking tussen de lidstaten te bevorderen. We willen van het momentum gebruik maken om meer aandacht te vragen voor deze problematiek, die nu aangekaart wordt in het domein van nucleaire beveiliging, maar ook van toepassing is in andere sectoren”, stelt minister Verlinden.
Tijdens dit symposium lag de nadruk op nieuwe dreigingen en komende veranderingen, zoals artificiële intelligentie. Daarnaast vergen de oorlog in Oekraïne en de onrust in het Midden-Oosten extra waakzaamheid voor de beveiliging van nucleaire installaties. Het FANC, de NNSA en al hun internationale partners wilden met dit tweede grootschalige symposium het onderwerp op de agenda houden en onderzoeken hoe de internationale gemeenschap optimaal kan samenwerken om nucleaire en radioactieve materialen te beveiligen tegen bestaande en nieuwe interne dreigingen.
Meer info: