De voorbije dagen ging er wat media-aandacht naar brandhout dat radioactief materiaal bevat. Daarom wil het FANC de situatie duiden en benadrukken dat er controles worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat een eventuele aanwezigheid van cesium-137 in brandhout geen gevaar vormt voor de volksgezondheid of het leefmilieu.
- Wat is cesium-137?
Radioactiviteit is overal aanwezig. Er bestaan twee soorten: natuurlijke radioactiviteit, als gevolg van kosmische en aardse straling, en kunstmatige radioactiviteit, als gevolg van menselijke activiteiten.
Cesium-137 is een kunstmatig radioactief element dat niet natuurlijk voorkomt. Door het nucleaire ongeval in Tsjernobyl in 1986 en de verschillende kernproeven die in het verleden zijn uitgevoerd, komt het vandaag overal in het leefmilieu voor*. Het gaat echter om beperkte, onbeduidende hoeveelheden.
- Wordt het brandhout gecontroleerd?
De wettelijke limiet voor cesium-137 in hout bedraagt 1000 Bq/kg (Becquerel per kilogram).
Die limiet betekent niet dat de cesiumconcentratie vanaf dat niveau gevaarlijk wordt voor de gezondheid. Het is wel een alarmdrempel, die leidt tot een follow-up door het FANC. In het kader van zijn missie om de bevolking en het leefmilieu te beschermen, onderzoekt het FANC de situatie geval per geval, om te beoordelen of er al dan niet een risico bestaat.
Er worden controles op brandhout uitgevoerd in de exportlanden, aan de Europese grenzen en op het Belgische grondgebied om te controleren of het hout dat op Belgisch grondgebied wordt verkocht de limiet niet overschrijdt.
- Is het gevaarlijk voor de gezondheid?
Onder de grens die wettelijk is vastgelegd, is de aanwezigheid van cesium-137 in het radioactieve hout niet gevaarlijk voor de gezondheid.
In het geval van brandhout met een cesiumconcentratie van 1000 Bq/kg – gebaseerd op het ergste scenario (dat wil zeggen rekening houdend met het scenario met de grootste impact op de gezondheid) – kan iemand die dat hout gebruikt om zichzelf te verwarmen en de as ervan gebruikt in zijn tuin, een stralingsdosis van ongeveer 10 μSv per jaar krijgen. Die dosis is gelijk aan de dosis waaraan iemand kan worden blootgesteld tijdens een verblijf van enkele dagen in de bergen, als gevolg van natuurlijke radioactiviteit.
* Als onderdeel van zijn opdracht om toe te zien op de radioactiviteit op het grondgebied, analyseert het FANC regelmatig de aanwezigheid van cesium-137 in het leefmilieu.