Radon meten kan levens redden

Vandaag lanceert het FANC zijn jaarlijkse Radonactie. In samenwerking met de Waalse provincies, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap informeert het FANC de bevolking over de risico’s met betrekking tot radon. Dat is een radioactief gas dat afkomstig is uit de ondergrond en dat na roken de belangrijkste oorzaak van longkanker is in ons land. Via de jaarlijkse sensibiliseringscampagne toont het FANC hoe je je woning kan screenen op radon en hoe je het probleem kan voorkomen en oplossen. Sensibiliseren blijft belangrijk, want de meeste Belgische gezinnen hebben het radonniveau bij hen thuis nog niet gemeten.

Radon is een radioactief gas dat van nature voorkomt in de bodem en in gesteenten. Het gas is geur-, kleur- en smaakloos en kan vanuit de bodem in gebouwen binnendringen via barsten in de vloer of plaatsen waar leidingen het huis binnenkomen. Wanneer radon wordt ingeademd, kan het de longen bereiken en het weefsel beschadigen. Dat kan mogelijk leiden tot kanker. Radon is, na roken, de belangrijkste oorzaak van longkanker in ons land. Ongeveer 10% van de gevallen van longkanker zouden verband houden met een blootstelling aan radon. Het risico is nog groter voor rokers, omdat de schadelijke gevolgen van tabak en radon elkaar versterken.

Welke gebieden zijn gevoelig voor radon?

In België wordt het zuiden van het land, door het verschil in samenstelling van de ondergrond, meer getroffen door radon dan het noorden. Sommige gemeenten in de provincies Waals-Brabant, Luik en Luxemburg worden beschouwd als risicogebieden (5 tot 10% van de huizen ligt boven het referentieniveau* van 300 Bq/m³).

Afbeelding verwijderd.

Hoe kan je de radonconcentratie meten?

Een eenvoudige test volstaat. Enkel met een detector kan je te weten komen of je aan radon bent blootgesteld. Een radondetector is een klein plastic kokertje, zo groot als een lippenstift. De detector neemt sporen van radon op en houdt ze vast. Hij wijzigt de omgeving waarin hij wordt geplaatst niet en vormt geen gevaar voor de gebruikers van de gebouwen waarin hij is geplaatst of voor de omgeving. Hij moet op de begane grond worden geplaatst in de drukste kamer van het huis (meestal een slaapkamer of de woonkamer). De meting wordt gedurende drie maanden uitgevoerd, waarna de detector moet worden teruggestuurd voor analyse.

Wat kan je eraan doen?

Wanneer de radonconcentratie te hoog is (hoger dan 300 Bq/m³), begeleiden de partners van de campagne (het FANC, de Waalse provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) de eigenaar bij een saneringsproces. Afhankelijk van het type constructie en het gemeten radongehalte, variëren de mogelijke saneringsacties. Die kunnen gaan van de afsluiting van doorgangen waarlangs radon kan binnenkomen tot een verbeterde ventilatie of een aanpassing aan de luchtdichtheid van de vloerplaat.

Radonactie 2018: opmerkelijke resultaten

Tijdens de Radonactie van vorig jaar bestelden meer dan 4.200 Belgische gezinnen een detector om het radonniveau bij hen thuis te meten. In Wallonië overschreed bijna 10% van de metingen het referentieniveau van 300 Bq/m³. In ongeveer 400 huizen zijn momenteel belangrijke saneringswerkzaamheden aan de gang. Bijna 200 huizen overschreden een gehalte van 600 Bq/m³. Die huizen krijgen een saneringsinspectie door een radonexpert.

Dat betekent dus dat heel wat Belgische gezinnen belang hebben bij het verbeteren van de luchtkwaliteit in hun huis. Toch heeft de overgrote meerderheid van de Belgische gezinnen het radonniveau bij hen thuis nog niet gemeten.

Rol van het FANC

In België is het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) de bevoegde autoriteit voor radonproblemen in gebouwen. Als onderdeel van zijn missie om de bevolking te beschermen, streeft het FANC ernaar de risico's van blootstelling aan radon in particuliere, openbare en professionele gebouwen zoveel mogelijk te beperken. Het FANC organiseert elk jaar de Radonactie, een bewustmakingscampagne gericht op het informeren van de bevolking over de risico's van radon.

Van 1 oktober tot 31 december 2019 kan de Belgische burger een radondetector bestellen via de website www.radonactie.be voor een totale kostprijs van € 20 (inclusief analyse en eventuele hulp bij de sanering). Om het radongehalte op je werkplek te meten, kan je een kijkje nemen op www.radonatwork.be.

Daarnaast bieden de campagnepartners de bevolking een scala aan radon-gerelateerde diensten aan, zoals directe telefonische ondersteuning, informatiedagen, brochures, enzovoort.

Meer info: 

* Uitleg over het referentieniveau: de concentratie radon in de lucht wordt gemeten in Becquerel per kubieke meter (Bq/m³). België volgt een richtlijn van de Europese Unie, die het niveau waarop het raadzaam is om maatregelen te treffen in bestaande constructies vastlegt op 300 Bq/m³. Hoe hoger de gemeten concentratie, hoe belangrijker het is om het probleem aan te pakken. Na sanering of bij een nieuwe constructie ligt het maximale niveau op 100 Bq/m³.