Op 8 november 2016, de internationale dag van de radiologie, beginnen 18 nationale stralingsbeschermingsautoriteiten een speciale inspectieronde in radiologieafdelingen en -praktijken. Deze inspecties zijn bedoeld om de toepassing van het rechtvaardigingsprincipe te evalueren. Door de bestaande praktijken te monitoren, willen de Europese autoriteiten in kaart brengen hoe de stralingsbescherming van patiënten verder kan worden verbeterd.
In het kader van een HERCA*-initiatief krijgen enkele radiologieafdelingen en -praktijken over heel Europa in november 2016 een speciaal inspectiebezoek van hun nationale stralingsbeschermingsautoriteiten. Het zwaartepunt van deze inspecties ligt op de naleving van het rechtvaardigingsprincipe. Dit houdt in dat elke medische beeldvormingsprocedure voldoende voordelen voor de behandeling van de patiënt moet opleveren om op te wegen tegen de nadelen die stralingsblootstelling voor de gezondheid kan veroorzaken.
De nationale stralingsbeschermingsautoriteiten zullen de inspecties uitvoeren in overeenstemming hun eigen regels en procedures, maar zullen wel hetzelfde inspectieformulier van HERCA gebruiken. Dit formulier is gestructureerd volgens het logische verloop van het rechtvaardigingsproces en gaat na in hoeverre verwijzende artsen, radiologen en andere medewerkers zich houden aan de toepasselijke procedures. Zo wordt onder meer een antwoord gegeven op de volgende vragen: Krijgt de radioloog voldoende informatie van de verwijzende arts om het aangevraagde beeldvormingsonderzoek te beoordelen? Weten de personen die de radioloog assisteren voldoende wat er van hen wordt verwacht? Zijn andere medewerkers die onder hun verantwoordelijkheid staan, voldoende gekwalificeerd voor hun taken? Is er iemand die controleert of de aangevraagde beeldvormingsprocedure het meest geschikt is voor het beoogde doel, en of de nationale en internationale richtlijnen worden nageleefd? Wordt er ook nagegaan of de patiënt onlangs soortgelijke medische beeldvormingsprocedures heeft ondergaan? Enz.
Dit initiatief van HERCA beoogt na te gaan in hoeverre het rechtvaardigingsprincipe in de praktijk wordt toegepast bij radiodiagnostiek in heel Europa, en wil daarbij mogelijke verbetertrajecten in kaart brengen. Over de bevindingen van deze inspecties zal verslag worden uitgebracht op de website van HERCA.
HERCA spreekt de hoop uit dat elke verbetering van het rechtvaardigingsproces voor radiodiagnostiek niet alleen zal leiden tot een betere stralingsbescherming, maar ook in het algemeen ten goede zal komen aan de gezondheidszorg in de deelnemende landen.
* HERCA is een vereniging waarin deskundigen van stralingsbeschermingsautoriteiten op vrijwillige basis samenwerken om gemeenschappelijke vraagstukken onder de aandacht te brengen en aan te pakken door praktische oplossingen aan te reiken. België wordt binnen HERCA vertegenwoordigd door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle en zijn technisch filiaal Bel V.
Momenteel is HERCA onder meer actief op de volgende werkterreinen: medische en diergeneeskundige toepassingen van ioniserende straling, voorbereiding en reactie op radiologische noodsituaties, radon en in de natuur voorkomend radioactief materiaal. In het werkprogramma van HERCA ligt de nadruk op regelgevingskwesties die van gemeenschappelijk belang zijn voor alle deelnemende landen.
HERCA brengt 56 stralingsbeschermingsautoriteiten uit 32 Europese landen bijeen. Deze autoriteiten ontwikkelen nationale rechtskaders met het oog op het veilige gebruik van ioniserende straling. Zij voeren ook inspecties uit om toe te zien op de naleving van alle wettelijke en regelgevende vereisten.